Na całym świecie jest około 153 milionów sierot. Każdego dnia sierotami zostaje prawie 6000 kolejnych dzieci. Co więcej, jedno na pięcioro dzieci żyje w strefie konfliktu lub wojny, a badania pokazują, że dzieci te są narażone na wysokie ryzyko przemocy, stresu psychicznego, głodu, utraty edukacji i/lub braku dostępu do podstawowych zasobów. Ponad 12 milionów chłopców i dziewcząt uchodźców nie tylko straciło swoje domy, ale nie jest już w stanie zapewnić sobie przyszłości.
Sieroty w Nigerii
Oficjalne rządowe statystyki podają, że w Nigerii jest ponad 17,5 miliona osieroconych dzieci. Są to jednak dane statystyczne sprzed dziesięciu lat i pochodzą z 2014 roku. Od tamtej pory nigeryjskie władze nie podają żadnych danych. Nie znaczy to jednak, że problem sieroctwa w kraju się zmniejszył lub całkowicie zniknął. Jest wręcz przeciwnie – liczba sierot drastycznie wzrosła i to się najprawdopodobniej w najbliższym czasie nie zmieni.
Dlaczego?
Powodów jest kilka i każdy z nich ma ogromny wpływ na życie dzieci. Jednym z nich jest brak realnych programów socjalnych w kraju oraz brak programów ochrony praw dzieci. Kolejnym ciągle pogarszająca się od 2015 roku gospodarka, która powoduje ogromne bezrobocie i wszechobecny głód. To z kolei sprawia, że w od 2015 roku w Nigerii znacznie wzrosła przestępczość, a w szczególności liczba porwań dla okupu oraz na handel organami. Wiele dzieci zostaje sierotami z tego właśnie powodu – straciły rodziców, którzy padli ofiarami ataków bojówek lub zostali porwani i nikt ich z niewoli nie wykupił, więc zostali przez bandytów zabici lub sprzedani. Głód przyczynia się również do dużej śmiertelności. Najczęściej z reguły najpierw umierają z głodu dzieci, ale nie zawsze – czasem rodzice i dzieci wówczas pozostają bez opieki.
Do przyczyn tak ogromnej ilości sierot w Nigerii musimy także zaliczyć ataki Boko Haram, które działa głównie w Borno State i tam bardzo często równa całe wioski z ziemią. Dzieci, które z takiego ataku ocaleją, najczęściej stają się sierotami.
Mówiąc o tym skąd tyle sierot w Nigerii, nie możemy zapomnieć o braku systemu opieki medycznej oraz o tym, że ludzie umierają z powodu braku leczenia. Choroby, które w Europie nie są przyczyną zgonów, w Nigerii dla najuboższych (czyli mniej więcej dla 70% społeczeństwa) są śmiertelne – zaliczyć do nich można gruźlicę, cukrzycę, czy występujący na południu kraju AIDS.
Życie sieroty w Nigerii
W Nigerii sieroty najczęściej żyją na ulicach lub na wysypiskach śmieci i padają ofiarami przemocy, są narażone na wykorzystywanie seksualne, handel ludźmi, pozyskiwanie organów, pracę przymusową i inne przestępcze praktyki.
Zdarzają się nawet sytuacje, które są nie do wyobrażenia w Europie – przedstawiciele władz przymusowo wydają za mąż osierocone dziewczynki. Taka sytuacja miała miejsce niedawno, bo w maju tego roku (2024) w Stanie Niger, kiedy parlament stanowy ogłosił, że 24 maja 2024 roku wyda za mąż około 100 sierot płci żeńskiej (więcej się dowiesz tutaj).
Opieka nad sierotami – wyzwania dla Fundacji
19 lutego 2020 roku komisja zwołana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), UNICEF i The Lancet opublikowała przełomowy raport, a którym Nigeria znalazła się w ostatniej dziesiątce pod względem wyników w zakresie dobrobytu dzieci. Ranking opiera się na różnych czynnikach, w tym miarach przeżycia i dobrostanu dzieci, takich jak zdrowie, edukacja, odżywianie, równość i różnice w dochodach. Raport „A Future for the World's Children?” zawiera nowy globalny indeks 180 krajów, porównujący wyniki w zakresie dobrobytu dzieci. Nigeria uplasowała się na 174 miejscu na 180 krajów, poniżej Afganistanu, Sierra Leone i Sudanu Południowego ( czytaj więcej tutaj).
Co to oznacza dla naszej Fundacji? Ni mniej, nie więcej to, że przed naszą Fundacją stoją ogromne wyzwania, jako że jesteśmy jedną z niewielu organizacji humanitarnych, które na terenie Nigerii działają, a nasza fundacja jest jedną z niewielu skutecznych na północy, które bezpośrednio docierają do potrzebujących.
Zaczynając działalność w 2019 roku nie spodziewaliśmy się tego, że będziemy pomagać aż 50 tysiącom dzieci, a już na pewno nie spodziewaliśmy się, że trafi do nas tak wiele sierot.
W 2020 roku Fundacja A & A Rainbow Hearts Around The World rozpoczęła udzielanie pomocy uchodźcom wewnętrznym w Borno State. Wówczas w naszym obozie dla uchodźców wewnętrznych znalazło się pierwsze 50 sierot. Wówczas zaczęliśmy planować budowę sierocińca. Jednak Fundacja nie miała środków finansowych na tak duże przedsięwzięcie.
W kolejnych latach liczba osieroconych dzieci, które do nas trafiają drastycznie wzrasta z roku na rok i na dzień dzisiejszy jest już ich ponad 840, a do końca tego roku ta liczba najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie.
Dlatego jako Fundacja przygotowujemy projekt rozbudowy tak, aby żadne dziecko nie musiało nigdy spać na zewnątrz.
Kolejnym problemem jest wyżywienie ciągle rosnącej liczby sierot oraz leczenie dzieci z bardzo głębokiego niedożywienia. Wiele z nich trafia do nas w stanie bliskim śmierci głodowej, a część z nich mimo starań naszych wolontariuszy umiera.
W naszym świecie niewyobrażalne jest, że dziecko nie je przynajmniej trzech wartościowych posiłków dziennie. Natomiast w Nigerii osierocone (i nie tylko) dzieci są pełne szczęścia, kiedy mogą zjeść choć trochę ciepłego ryżu raz w ciągu dnia. Kiedy w Europie śmietniki są pełne gnijącej żywności, my w Nigerii rozdzielamy głodne dzieci walczące pomiędzy sobą o garść kukurydzy albo ryżu.
W związku z tym, nieustannie będziemy Was prosić o wsparcie dla naszych sierot, aby nie były głodne. Będziemy prowadzić różne kampanie zbierania funduszy, żeby sieroty pod naszą opieką mogły zjeść przynajmniej dwa pełnowartościowe posiłki dziennie i lekką kolację przed pójściem spać.
Zrób coś niesamowitego już dziś.
Opieka nad sierotami jest istotną częścią islamu. Sieroty są wspomniane 22 razy w Koranie; ich złe traktowanie jest poważnym grzechem, natomiast opieka nad nimi i sponsorowanie ich jest niezwykle cennym dobrym uczynkiem.
Prorok Muhammad ﷺ mówił, że opiekunowie i sponsorzy sierot zostaną nagrodzeni rajem – „Ja i ten kto opiekuje się sierotą będziemy w raju jak ci dwaj” i złączył palec wskazujący ze środkowym. [Sahih Al-Tirmidhi - 1918].
Islam nadaje „sierotom” wysoki status, honorując je i nakazując życzliwość wobec nich, a Allah Wszechmogący obiecuje wielką nagrodę w tym życiu i w życiu przyszłym dla ich opiekunów. Jest to jedna z bram dobroci, przez którą sługa osiąga szczęście na tym świecie i zaszczyt w życiu ostatecznym.
I pytają cię o sieroty. Powiedz: „Ulepszenie dla nich jest najlepsze. A jeśli mieszacie swoje sprawy z ich sprawami, to oni są waszymi braćmi" [Al-Baqarah: 220].
Pojęcie „opieki nad sierotami” odnosi się do wszystkich działań związanych z życzliwością wobec nich, ochroną ich praw i bogactwa oraz wychowywaniem ich.
W tym kontekście należy zauważyć, że opieka ta nie ogranicza się do dostarczania jedzenia i picia. Termin życzliwość obejmuje szersze wskazanie zarówno na poziomie działania, jak i mowy. Islam zabrania uciskania sierot, poniżania lub naruszania ich praw w jakiejkolwiek formie. Zachęca do wychowywania ich w oparciu o wartości i dobre obyczaje, odpowiedniego rekompensowania im miłości i przywiązania utraconych z powodu śmierci ojca, właściwego kierowania nimi, korygowania ich zachowania w kierunku prawości oraz powstrzymywania ich od błędów i odstępstw.
Nie bądź obojętna/obojętny na los osieroconego dziecka!
Wartość opieki nad sierotami w islamie
Allah Wszechmogący uhonorował opiekunów sierot, obiecując im zaopatrzenie i przebaczenie. Potwierdzają to słowa naszego szlachetnego Proroka (pokój z nim), który obiecał ich opiekunom, liczne cnoty i wysoki status, w tym „towarzystwo Proroka w Raju, wielką nagrodę na tym świecie, oczyszczające i uświęcające bogactwo oraz rosnące źródło utrzymania”.
Tak jak islam zachęca do zakatu, modlitwy i islamskich rytuałów, które prowadzą do dobra i Raju, tak też w szczególny sposób honoruje „sieroty”, ich opiekunów i opiekunów.
Islam nakazuje życzliwość wobec nich, zakazuje odbierania ich dziedzictwa i ostrzega przed tym. Odbieranie i wydawanie z majątku sieroty jest jednym z siedmiu śmiertelnych grzechów, których Prorok Muhammad ﷺ radził unikać, „Dbaj o sieroty, dopóki nie osiągną wieku małżeństwa; jeśli dostrzeżesz w nich zdrowy osąd, uwolnij ich własność.” (Bukhari)
Co Koran mówi o opiece nad sierotami i sponsorowaniu ich?
Aż w trzynastu miejscach w Koranie Allah Wszechmogący przekazuje obietnice wielkich nagród na tym świecie i w życiu wiecznym dla tych, którzy opiekują się sierotami. Sponsorowanie sierot jest jedną z cech sprawiedliwych i bogobojnych ludzi.
„Nie jest pobożnością, że zwracacie twarze ku wschodowi i ku zachodowi. Lecz prawdziwie pobożny jest: kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni; w aniołów, w Księgę i w proroków; i ten, kto rozdaje majątek - mimo umiłowania go - bliskim krewnym, sierotom i biedakom (…)” [Al-Baqarah 177].
Hadisy o cnocie opieki nad sierotami
Jest wiele autentycznych hadisów przekazanych przez Proroka Muhammada, w których wyraźnie wspomina o „sierotach” i ich opiekunach. Jednym z najbardziej znanych jest ten, w którym mówi: „Ja i ten, kto opiekuje się sierotą, będziemy jak ci dwaj i złączył dwa palce, środkowy i wskazujący” [Sahih Al-Tirmidhi - 1918].
Hafiz Ibn Hajar objaśnił ten hadis następująco:
„Nie ma lepszego statusu dla muzułmanina niż status osoby mogącej być towarzyszem Proroka (pokój z nim) w Raju. Hadis ten wskazuje, że osoba opiekująca się sierotą, będzie miała podobny status do statusu Proroka.” (własne tłumaczenie z „Fath Al-Bari”)
Prorok (pokój z nim) ostrzegał też przed konsekwencjami konsumowania bogactwa sierot, mówiąc: „Unikajcie siedmiu ciężkich grzechów”. Oni zapytali: „O Posłańcu Allaha, jakie one są?” Odpowiedział: „Dodawanie Bogu towarzyszy, magia, zabijanie, używanie lichwy, zużywanie majątku sieroty, ucieczka z pola bitwy i oczernianie czystych, niczego niepodejrzewających, wierzących kobiet”. (Przekazane w Bukhari)
Wśród hadisów Proroka Muhammada dotyczących sierot, Abu Huraira przekazał, że Prorok powiedział: „Ten, kto opiekuje się wdową lub biedną osobą, jest jak mudżahedin (wojownik), który walczy za sprawę Allaha, lub jak ten, kto wykonuje modlitwy przez całą noc i pości przez cały dzień”. (Przekazane w Bukhari i Muslim)
Abu Darda relacjonował: Pewien człowiek przyszedł do Proroka skarżąc się na twardość swojego serca, więc Prorok rzekł: „Chcesz zmiękczyć swoje serce i mieć tyle, aby zaspokajać swoje potrzeby? Bądź miłosierny dla sieroty, pogłaszcz ją po głowie i nakarm ją swoim jedzeniem. Twoje serce stanie się miękkie, a twoje potrzeby zostaną zaspokojone”. (Sahih)
Islam zawsze zachęca do budowania silnego, spójnego społeczeństwa, którego sieroty są istotną częścią. Opieka i sponsorowanie sierot przynoszą wiele korzyści zarówno samym sierotom, jak i społeczeństwu, które podsumowujemy w poniższych punktach:
- Prawidłowe budowanie jednostki ma fundamentalne znaczenie dla budowania zdrowego społeczeństwa.
- Właściwe wychowanie w oparciu o istotę religii islamskiej, wartości i prawidłowe zwyczaje.
- Budowanie spójnego społeczeństwa opartego na współczuciu i solidarności między jego członkami.
Konieczność uświadomienia znaczenia opieki nad sierotami
Sieroty są częścią otaczającego nas świata, integralną częścią społeczeństwa. Należy więc o nie dbać, dobrze je traktować, otoczyć opieką i miłością, zapewnić im właściwą edukację, aby miały szansę wykorzystać swoje zdolności. Każde z osieroconych dzieci ma potencjał, a odpowiednie ich wychowanie, zaowocuje tym, że w przyszłości będą służyły społeczeństwu.
Islam zwraca szczególną uwagę na los sierot. Wzywa muzułmanów i zachęca ich do opiekowania się sierotami, podkreślając zarówno w Koranie jak i w hadisach, że jest to obowiązek, który przynosi wiele korzyści zarówno dzieciom jak i ich opiekunom. Jest to szczególnie ważne głównie dlatego, że wobec Boga wszyscy jesteśmy równi, więc to zobowiązanie ma na celu przywrócić coś w rodzaju sprawiedliwości społecznej.
Formy i sposoby opieki nad sierotami w islamie
W islamie są różne sposoby na to, aby wywiązać się z obowiązku opieki nad sierotami. Najwyższą i najlepszą formą jest uznanie ich za część swojej rodziny i traktowanie ich na równi ze swoimi własnymi dziećmi. Taka forma opieki była bardzo powszechna w czasach Proroka (pokój z nim).
Drugą formą jest wspieranie osieroconego dziecka przez materialne łożenie na zaspokojenie ich potrzeb. Można zostać rodzicem serca w adopcji na odległość i pokrywać wszystkie potrzeby dziecka (wyżywienie, ubranie oraz edukację). Ta forma jest bardzo popularna i dostępna w wielu organizacjach charytatywnych. Fundacja A & A Rainbow Hearts również prowadzi program Adopcji Serca.
Inną formą opieki nad sierotami jest wkład finansowy, na przykład wpłacanie stałej i niedużej darowizny na rzecz domów dziecka lub na rzecz organizacji, która opiekuje się sierotami. Dom dziecka lub fundacja wykorzystają ją na poprawę warunków życia swoich podopiecznych – nasza Fundacja z pewnością zakupi żywność, gdyż mamy wiele sierot, które potrzebują posiłków tak samo jak dzieci w Europie.
Zrób coś niesamowitego i nakarm sierotę!
Czy sponsorowanie sierot może być uznane jako przekazanie zakatu?
Każdy muzułmanin wie, że jego obowiązkiem jest płacenie zakat w wysokości 2,5% swoich dochodów, jeśli przekroczy próg zwolnienia z tego obowiązku. Czy wspieranie sieroty może być uznane za przekazanie zakat? Co prawda Koran nie wymienia wyraźnie sierot jako osoby uprawnione do otrzymania zakat, ale niezaprzeczalnie sieroty należą do grup wymienionych w Koranie:
„Jałmużny są tylko dla ubogich i potrzebujących, i tych, którzy przy nich pracują, i dla tych, których serca zostały pozyskane, i na wykup niewolników, i dla dłużników, i dla drogi Boga, i dla podróżnego. To jest obowiązek nałożony przez Boga! Bóg jest wszechwiedzący, mądry!” (Koran 9:60)
Choć nie zostały wyraźnie wymienione w wersecie Koranu, mogą należeć do kategorii ubogich lub potrzebujących, więc dawanie im zakatu jest dozwolone. Należy jednak pamiętać o tym, że sierota, która odziedziczyła po rodzicach majątek nie jest uprawniona do otrzymywania zakatu. Sieroty będące pod opieką naszej Fundacji są ubogie, więc Twoja darowizna może być zakwalifikowana jako zakat.
